Συνεργασία ιδιωτικού-δημόσιου τομέα στον ελληνικό τουρισμό. Η περίπτωση των Περιφερειών Κρήτης και Αττικής.

Abstract

H εργασία προβάλει τα ευρήματα της έρευνας που πραγματοποιήσαμε, με θέμα την σημασία των συμπράξεων συνεργασίας του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για τον Ελληνικό τουρισμό, εστιάζοντας στις περιφέρειες Αττικής και Κρήτης. Η πρωτοφανής οικονομική κρίση που πλήττει τη χώρα έχει δημιουργήσει ένα ασφυκτικό περιβάλλον για την εξέλιξη στο κλάδο του τουρισμού, καθώς η συνεχής αρνητική διαφήμιση της χώρας, τα σενάρια για την ενδεχόμενη έξοδό της από την ευρωζώνη και η έλλειψη των αναγκαίων διαθέσιμων πόρων λόγω των συνεπειών της δημοσιονομικής προσαρμογής έρχονται να αντιπαρατεθούν με τη συνεχή, τα τελευταία χρόνια αύξηση του αριθμού των τουριστών ,καθώς υπάρχουν στο διεθνές περιβάλλον πολλές θετικές για τη χώρα μας συγκυρίες. Τα υπάρχοντα σήμερα στοιχεία δείχνουν ότι παρ’ όλο που τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί αύξηση του αριθμού των ξένων τουριστών, παρατηρείται μείωση της τουριστικής δαπάνης. Συνεπώς, η σχετική συζήτηση για τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να αυξηθεί ο ποιοτικός τουρισμός, να διευρυνθεί η τουριστική περίοδος, και να αυξηθεί η μέση δαπάνη κατ’ άτομο αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Όμως, όπως συνήθως συμβαίνει, περισσεύουν οι συζητήσεις, αλλά λείπουν οι συγκεκριμένες προτάσεις για δημόσιες πολιτικές και ιδιωτικές συμπεριφορές που θα μπορούσαν να προσφέρουν λύσεις στο διαπιστωμένο πρόβλημα. Μια τέτοια πρόταση είναι η διενέργεια έργων, κυρίως έργων υποδομών, μέσα από το θεσμό των ΣΔΙΤ. Με τον όρο ΣΔΙΤ περιγράφεται ο θεσμός των Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα με στόχο την υλοποίηση έργων που το Δημόσιο έκρινε ότι χρειάζονται να γίνουν αλλά μη διαθέτοντας τους αναγκαίους πόρους αναθέτει σε ιδιώτη να τα εκτελέσει φροντίζοντας να του εξασφαλίσει μια συνεχή ροή εσόδων. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να καταγράψει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες που αφορούν την εικόνα του ελληνικού τουρισμού, να αναλύσει τα χαρακτηριστικά του θεσμού των ΣΔΙΤ και να διερευνήσει αν ο θεσμός μπορεί να καλύψει συγκεκριμένες ανάγκες που υπάρχουν για τη τουριστική ανάπτυξη των Περιφερειών Αττικής και Κρήτης. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για την συγγραφή της εργασίας, ήταν η αναζήτηση ιστορικών στοιχείων και πληροφοριών από πηγές στο Διαδίκτυο, υλικού από την ξενόγλωσση και ελληνόγλωσση βιβλιογραφία, επιστημονικά άρθρα και συναφείς ερευνητικές εργασίες. O θεσμός των ΣΔΙΤ, αν και έχει εφαρμοσθεί εδώ και δεκαετίες στην Ευρώπη είναι σχετικά νέος στην Ελλάδα. Τα παραδείγματα από την εφαρμογή του στην Ελλάδα, κατά τη τελευταία δεκαετία, μια δύσκολη δεκαετία 2009-2019 που συμπίπτει με τη περίοδο της κρίσης, δείχνουν ότι παρότι οι ΣΔΙΤ παρέχουν τη δυνατότητα ταχύτερης προώθησης και εφαρμογής της πολιτικής επενδύσεων καθώς και διασφάλισης ικανοποιητικών επιπέδων συντήρησης, η διαχείριση των ελεγχθέντων έργων δεν ήταν πάντοτε αποτελεσματική και επαρκώς αποδοτική από οικονομική άποψη. Υπήρχαν όμως και παραδείγματα που είχαν εξαιρετικά αποτελέσματα. Τα παραδείγματα αυτά αναφέρονται ώστε να δώσουν το μέτρο της επιτυχίας που οι καλοσχεδιασμένες ΣΔΙΤ μπορεί να έχουν. Η αξιολόγηση των στοιχείων έδειξε ότι στις δύο περιφέρειες είναι διαφορετικές οι αφετηρίες για τη διαμόρφωση των αναγκών σε έργα υποδομής καθώς στην Αττική τα έργα χρειάζονται για να υποστηρίξουν την ανάπτυξη των παραγωγικών δραστηριοτήτων, ενώ στη Κρήτη τα έργα υποστηρίζουν κυρίως την ανάπτυξη του τουρισμού.

This paper highlights the essential results arisen from our research on the importance of public-private partnerships (PPPs) for the development of the Greek tourism, mainly on the regions of Attica and Crete. A without any similar precedent economic crisis, that has plagued the country, has created a turbulent environment risky for a proper development in the tourism industry as the country's continued negative publicity, the scenarios of a possible exit from the Eurozone, with expected consequences on the country’s stability, and the lack of the necessary resources available to create any competitive environment due to the financial restrictions had to withstand the continuous increase in the increased number of tourists in the recent three years. The actual data shows that although there has been an increase in the number of foreign tourists in recent years, there is a decline in tourist expenditures. Consequently, the relevant debate on how to increase quality tourism, expand the tourist season, and increase the average cost per person has a relevant importance. However, as is usually the case, discussions are over, but there are no specific proposals for public policies and private behavior that could provide solutions to the identified problem. Such a well structured proposal is to carry out projects, mainly infrastructure projects, through the institution of PPPs. The PPP describes the establishment of Public and Private Partnerships aiming to implement projects that the State has deemed are necessary, but without having the necessary resources, assigns to an individual to execute them by ensuring that it provides a continuous flow of income. The purpose of this paper is to record all the necessary information regarding the image of Greek tourism, to analyze the characteristics of the institution of PPPs and to investigate whether the institution can cover specific needs that exist for the tourist development of the regions of Attica and Crete. The methodology used to prepare this study was the search for historical data and information from sources on the Internet, material from aforeign language and a Greek-language bibliography, scientific articles and related research papers. The institution of PPPs, although it has been implemented since 1970 in Europe, is relatively young in Greece. Examples of its implementation in Greece over the last decade, a difficult decade 2009-2019 that coincides with the crisis period, show that while PPPs allow for faster promotion and implementation of investment policies as well as ensuring satisfactory levels of maintenance, the management of the audited projects was not always effective and economically efficient. But there were also examples that had excellent results. These examples are cited to give the measure of success that well-designed PPPs may have. The evaluation of the findings proved that in the two regions the starting points for the evaluation and the development of the infrastructure needs are different, as in Attica the projects need to support the development of productive activities, while in Crete the projects mainly support the development of tourism. But in both cases the development of such projects can contribute to the development of the local wealth.