Αποτύπωση και μελέτη επιβάρυνσης φροντιστών ατόμων με ψυχικές διαταραχές.

Abstract

Εισαγωγή: Τις τελευταίες δεκαετίες η αποασυλοποίηση των ατόμων που νοσούν ψυχικά, έχει ως αποτέλεσμα πολλά από αυτά τα άτομα να λαμβάνουν φροντίδα υγείας στην κοινότητα. Τη φροντίδα αυτή αναλαμβάνουν οι άτυποι φροντιστές. Σκοπός: Η διερεύνηση των επιπτώσεων που έχει η φροντίδα ψυχικά νοσούντων ατόμων στην ψυχική υγεία των φροντιστών, καθώς και των στρατηγικών που χρησιμοποιούν για να αντιμετωπίσουν το στρες που οφείλεται στη φροντίδα. Επίσης, η αξιολόγηση των επιπτώσεων που επιφέρει η φροντίδα στην ψυχοπαθολογία των άτυπων φροντιστών. Μέθοδος: Διεξήχθη συγχρονική μελέτη παρατήρησης κατά το χρονικό διάστημα Μάιος 2018-Μάρτιος 2019. Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 79 ενήλικες άτυποι φροντιστές ψυχικά νοσούντων ατόμων. Οι φροντιστές προσεγγίσθηκαν είτε μετά το επισκεπτήριο τους στη ψυχιατρική κλινική του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ηρακλείου, είτε στα εξωτερικά ιατρεία, που προσέρχονταν με προγραμματισμένο ραντεβού. Η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε μέσω ερωτηματολογίου, όπου αποτελούνταν από 4 μέρη: α) Ερωτηματολόγιο δημογραφικών χαρακτηριστικών και γενικών στοιχείων, β) Κλίμακα Επιβάρυνσης (ΚΕ) «The Burden Interview», γ) Κλίμακα Στρατηγικών Αντιμετώπισης Αγχογόνων Καταστάσεων και δ) Κλίμακα Center for Epidemiology Studies Depression (CEDS). Για την ανάλυση των δεδομένων πραγματοποιήθηκε έλεγχος αξιοπιστίας των κλιμάκων με το συντελεστή Cronbach α, περιγραφική στατιστική και μελέτη συσχετίσεων με παραμετρικές και μη παραμετρικές δοκιμασίες (SPSSv.23, α=0,05). Αποτελέσματα: Η μέση ηλικία των φροντιστών ήταν 45,50 (ΤΑ=±14,15) έτη. To 55,7 % των φροντιστών ήταν έγγαμοι, ενώ το 63,3% είχαν παιδιά. Η πλειοψηφία των φροντιστών ήταν απόφοιτοι ΤΕΙ (19,0%) και απόφοιτοι ΑΕΙ (26,6%) ενώ 33,8% των φροντιστών αντιμετώπιζαν κάποιο πρόβλημα υγείας. Το 39,2% των φροντιστών έμεναν σε διαφορετικό σπίτι και γειτονιά, ενώ το 32,9% έμεναν στο ίδιο σπίτι με τον ασθενή. Ως προς το βαθμό συγγένειας, η πλειοψηφία των φροντιστών ήταν αδερφός/-η του νοσούντα (25,3%) και κόρη/γιος (22,8%). Το 51,9% των φροντιστών λάμβανε βοήθεια από άλλα μέλη της οικογένειας. Όλες οι κλίμακες είχαν Cronbach α ≥ 0,890. Η μέση βαθμολογία για την κλίμακα ΚΕ ήταν 32,2 (ΤΑ= ±12,7), για την ΣΑΑΚ 63,3 (ΤΑ= ±14,4) και για CEDS 24,9 (ΤΑ= ±10,2). Η ΚΕ βρέθηκε να έχει θετικά στατιστικά σημαντική συσχέτιση με την ΣΑΑΚ (ρ=0,417, p=0,000) και με την CEDS (rho=0,490, p=0,000), όπως και η CEDS με την ΣΑΑΚ (rho=0,370, p=0,001). Οι φροντιστές που έμενα στην επαρχία ή σε χωριό είχαν σημαντικά μεγαλύτερη επιβάρυνση (p=0,031) και κατάθλιψη (p=0,020) σε σχέση με εκείνους που έμεναν σε πόλη. Επίσης, εκείνοι που διέμεναν στο ίδιο κτίριο ή στην ίδια γειτονιά με τον νοσούντα είχαν σημαντικά μεγαλύτερη επιβάρυνση σε σχέση με εκείνους που έμεναν στο ίδιο σπίτι ή σε σχέση με εκείνους που έμεναν σε διαφορετικό σπίτι και γειτονιά (p=0,004). Οι φροντιστές που είχαν βοήθεια από τους άλλους είχαν σημαντικά μεγαλύτερη επιβάρυνση (p=0,007) σε σχέση με εκείνους που δεν είχαν βοήθεια. Συμπεράσματα: Η επιβάρυνση των φροντιστών ψυχικά νοσούντων ατόμων σχετίζεται με το βαθμό εμφάνισης κατάθλιψης, καθώς με τους τρόπους αντιμετώπισης των αγχογόνων καταστάσεων.

Introduction: In the last decades, the deinstitutionalisation of mentally ill people has resulted in many of these people receiving community health care. This care is taken by informal caregivers. Aim: To investigate the impact of caring on the mental health of caregiver sand the effects of caring on their psychopathology, as well as the strategies they use to cope the stress of care. Method: A cross-sectional observational study was conducted over a period of May 2018-March 2019. The sample consisted of 79 adult informal caregivers of mentally ill persons. The caregivers were approached either after their visit to the psychiatric clinic of Heraklion University General Hospital, or to outpatient clinics. The data were collected through a questionnaire consisting of 4 parts: a) demographic and general questionnaire, b) The Zarit Burden Interview (ΖΒΙ), c) Ways of Coping Questionnaire (WCQ) and d) Center for Epidemiology Studies Depression scale (CEDS). Cronbach's coefficient α, descriptive statistics, and correlations study with parametric and non-parametric tests were performed for data analysis (SPSS v.24, α = 0.05). Results: The mean age of caregivers was 45.50 (SD= ± 14.15) years. 55.7% of caregivers were married, while 63.3% had children. The majority of caregivers were TEI graduates (19.0%) and AEI graduates (26.6%). 33.8% of caregivers had a health problem. 39.2% of caregivers lived in a different home and neighborhood, while 32.9% lived in the same home with the patient. Concerning the degree of affinity, the majority of caregivers were brother (25.3%) and daughter/son (22.8%). 51.9% of caregivers received help from other family members. All scales had Cronbach's α≥ 0.890. The mean score for the ΖΒΙ scale was 32.2 (SD= ± 12.7), for the WCQ 63.3 (SD= ± 14.4) and for CEDS 24.9 (SD= ± 10.2). The ZBI was found to with the WCQ (p = 0.417, p = 0.000) and the CEDS (rho = 0.490, p = 0.000), as also the CEDS has a statistically significant correlation with the WCQ (rho = 0.370, p = 0.001). Caregivers living in the village had significantly higher burden (p = 0.031) and depression (p = 0.020) than those living in the city. Also, those who lived in the same building or neighborhood with the patient were significantly more burdened than those who lived in the same home or those who lived in a different home and neighborhood (p = 0.004). Caregivers who received help from others had significantly higher burden (p = 0.007) than those who did not. Conclusion: The burden on caregivers of the mentally ill is related to the degree of depression, as well as to the ways of coping.