Στάσεις και αντιλήψεις του πληθυσμού για τη φιλοξενία των προσφύγων. Η περίπτωση της πόλης του Ηρακλείου.

Abstract

Σκοπός της συγκεκριμένης μελέτης είναι η διερεύνηση των αντιλήψεων και των στάσεων των κατοίκων του Ηρακλείου σε σχέση με τη φιλοξενία των προσφύγων στην πόλη, αλλά και γενικά την αντίληψή τους για το προσφυγικό ζήτημα στην Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, η παρούσα μελέτη επιχειρεί να αναδείξει τη γνώση, τη στάση και την αντίληψη των κατοίκων για το φαινόμενο, αλλά και την άποψή τους για τη διαχείριση της έλευσης των προσφύγων από την πολιτεία. Όσον αφορά την ερευνητική διαδικασία επιλέχθηκε η μεθοδολογία της ποσοτικής έρευνας. Μοιράστηκαν 401 ερωτηματολόγια σε μόνιμους κατοίκους του Ηρακλείου για να διεξαχθεί η έρευνα. Η μέθοδος της δειγματοληψίας ήταν η απλή τυχαία. Οι θεματικοί άξονες του ερωτηματολογίου συμπεριλάμβαναν ερωτήσεις για: α) τα κοινωνικο- δημογραφικά στοιχεία των συμμετεχόντων, β) τις γνώσεις τους και γ) τις αντιλήψεις τους για το συγκεκριμένο θέμα. Ως προς τα ευρήματα, διαπιστώθηκε ότι οι κάτοικοι της πόλης του Ηρακλείου, στην πλειοψηφία τους, έχουν μία θετική στάση απέναντι στους πρόσφυγες, αλλά προβάλλουν και κάποιες αντιφατικές απόψεις. Θεωρούν ότι το φαινόμενο των προσφυγικών ροών είναι μόνιμο και συμφωνούν με το γεγονός να παραμείνουν τα σύνορα ανοιχτά για τους νεοεισερχόμενους πρόσφυγες. Παρόλα αυτά, όμως, οι περισσότεροι δεν συμφωνούν με την προοπτική να εγκατασταθούν μόνιμα στην Ελλάδα και στο νησί. Ακόμα, ο γηγενής πληθυσμός φαίνεται να έχει άγνοια ως προς τον αριθμό των προσφύγων που έχει φτάσει στο νησί και οι περισσότεροι δήλωσαν ότι έχουν ελάχιστη έως καθόλου επαφή με τους πρόσφυγες. Οι κυριότεροι λόγοι που θεωρούν ότι δυσκολεύουν την επαφή των ερωτώμενων με τους πρόσφυγες είναι η διαφορά γλώσσας, κουλτούρας, θρησκείας, κοινωνικοοικονομικής κατάστασης, εκπαιδευτικού επιπέδου και εξωτερικής εμφάνισης. Ωστόσο, οι περισσότεροι ερωτώμενοι εξέφρασαν την άποψη ότι για την ομαλή ένταξη του προσφυγικού πληθυσμού, η τοπική κοινωνία οφείλει να δώσει έμφαση σε κάποιες βασικές ανάγκες, όπως στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη – πρόνοια, την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, την εκπαίδευση, την εργασία και τέλος την ασφάλιση και στέγαση, ενώ εμπόδιο θεωρούν ότι αποτελούν τα πολιτισμικά και τα θρησκευτικά χαρακτηριστικά τους για την κοινωνική τους ένταξη. Χαρακτηρίζουν την αποτελεσματικότητα των τοπικών φορέων μέτρια και θεωρούν ότι η φιλοξενία τους δεν επιδρά ούτε θετικά, αλλά ούτε και αρνητικά ως προς την οικονομία του νησιού. Τέλος, διακρίνεται ένα αίσθημα απειλής για ορισμένα δημόσια αγαθά ή αξίες. Γενικότερα, παρά το γεγονός του μικρού ποσοστού δείγματος που επιλέχθηκε σε σχέση με το συνολικό αριθμό των κατοίκων που ζουν και κατοικούν στο νομό Ηρακλείου, φαίνεται ότι τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των στάσεων και αντιλήψεών τους για τις νεοεισερχόμενες ροές.

The purpose of this study is to investigate the perceptions and attitudes of the residents of Heraklion in regards to the accommodation of refugees in the city, as well as their overall perception of the refugee issue in Greece. In particular, the present study attempts to highlight the knowledge, attitude and perception of residents about this phenomenon, as well as their view of the management of refugee arrivals by the state. For the process, the methodology of quantitative research was chosen. There were 401 questionnaires distributed to permanent residents of Heraklion in order to conduct the survey. The method of sampling was simple random. The themes of the questionnaire included questions on: a) the socio-demographic data of the participants, b) their knowledge and c) their perceptions of the subject. As far as the findings are concerned, it was found that the inhabitants of the prefecture of Heraklion are dealing with the phenomenon with a humanitarian approach, but also have some contradictory views. They consider the hoards of refugees to be rather permanent and agree with the fact that the border remains easily accessible for incomers. Ηowever, most of them dο not agree with the prospect of settling permanently in Greece and on the island. Still, the indigenous population seems unaware of the number of refugees arriving on the island and most said that have little to no contact with refugees. The main reasons they consider that they make it difficult for the respondents to contact with refugees is the language difference, culture, religion, socioeconomic status, educational level and external appearance. However, most respondents expressed the view that for the smooth integration of the refugee population, the local community has to emphasize some basic needs, as in healthcare - welfare, learning the greek language, education, work and finally insurance and housing, while they consider their cultural and religious characteristics to be an obstacle to their social integration. They describe the effectiveness of local agencies as modest and consider that their hospitality has neither a positive nor a negative impact on the island's economy. Finally, there is a sense of threat to certain public goods or values. In general, despite the small sample size selected in relation to the total number of residents living and residing in the prefecture of Heraklion, it appears that the demographic characteristics of the participants play an important role in shaping their attitudes and perceptions of new entrants.