Ο θεσμός της αναδοχής. Η προσαρμογή του παιδιού στην ανάδοχη οικογένεια.

Abstract

Η παρούσα ερευνητική εργασία αποσκοπεί στη διερεύνηση του βαθμού και του ρυθμού προσαρμογής του ανάδοχου τέκνου στην ανάδοχη οικογένεια και στην εμβάθυνση ως προς τη διαπροσωπική σχέση και την ανάπτυξη δεσμού, που αναπτύσσεται ανάμεσα στα δύο βασικά πρόσωπα της αναδοχής. Η συγκεκριμένη έρευνα περιελάμβανε τρεις (3) περιπτώσεις αναδοχής, για τις οποίες η διαδικασία της αναδοχής υλοποιήθηκε από την αρμόδια Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας της Π.Ε. Ηρακλείου. Για τη διεξαγωγή της έρευνας επιλέχτηκε η ποιοτική μέθοδος, η οποία θεωρείται η πλέον κατάλληλη, ενώ προτιμητέα θεωρήθηκε η δειγματοληψία σκοπιμότητας (βάσει κριτηρίων) για τον σκοπό της έρευνας. Από την ανάλυση των δεδομένων, προέκυψαν στοιχεία, μεταξύ άλλων, όπως: η θετική επίδραση του ενισχυτικού ανάδοχου περιβάλλοντος στην προσαρμογή του παιδιού, η αρνητική επίδραση του προηγούμενου παραμελητικού οικογενειακού και του ιδρυματικού περιβάλλοντος, η θετική επίδραση του παράγοντα της μικρής ηλικίας τοποθέτησης στην ανάδοχη οικογένεια, ενώ διαπιστώθηκε η ευελιξία και η ψυχική ανθεκτικότητα των παιδιών. Στην εν λόγω έρευνα παρουσιάζεται η ψυχολογική διάσταση της αναδοχής, ένα θέμα το οποίο δεν έχει απασχολήσει τους ερευνητές στο παρελθόν. Ο θεσμός της αναδοχής στην Ελλάδα δεν έχει αναπτυχθεί, επαρκώς, παρά μόνο αποσπασματικά (στην Π.Ε. Ηρακλείου παρατηρείται διάδοση του θεσμού), ενώ έχει συνδεθεί, λανθασμένα, με την υιοθεσία. Η έρευνα εστιάζει στις παθογένειες του θεσμού της αναδοχής, όπως είναι οι αρνητικές επιπτώσεις στον ψυχισμό του παιδιού από τη μακρόχρονη αναδοχή φιλοξενίας. Επίσης, σημαντική είναι η διορθωτική εμπειρία που προσφέρει το ανάδοχο περιβάλλον στα παιδιά που έχουν βιώσει απώλειες και απόρριψη από το βιολογικό περιβάλλον ή έχουν διαβιώσει σε ιδρυματικά πλαίσια. Άλλωστε, όπως αναφέρει ο Schaffer «Αν αγαπηθεί κανείς, μπορεί να αγαπήσει, εάν δεν έχει αυτή την εμπειρία, η ικανότητά του για αγάπη θα αναχαιτιστεί».

The present thesis aims to investigate the degree of adjustment of a foster child to the foster family. In addition, it is considered necessary to analyse the interpersonal relationship and bond development between the two main subjects of fostering. The specific thesis includes three (3) fostering occasions, where the fostering procedure was carried out from Region Offices in Crete. Moreover, for the research to be carried out the qualitative method was chosen, which is believed to be the most appropriate, while expediency sampling (based on criteria) was considered preferable for the purposes of the research. From the analysis of the data, plenty of results emerged, such as the positive effect of the supportive environment during the adjustment of the child, the negative impact which the previous neglect from the family and institutional environment had on the child, as long as the positive factor of an early age placement to the foster family. Moreover, flexibility and mental resilience of children are observed. This thesis also presents the psychological dimension of fostering, an issue that has not preoccupied researchers in the past. The institution of fostering in Greece has not been sufficiently developed, except only fragmentarily (in Heraklion a spread of the institution of fostering has been observed), while it has been wrongly associated with adoption. The thesis focuses on the malfunctions of the institution of fostering, such as the negative effects that it has on the child's psychology from the long-term fostering. Furthermore, the remedial experience offered by the fostering environment to children who have experienced loss and rejection from the biological family or who have lived in institutional settings, is considered important. After all, as Schaffer puts it, "If someone is loved, they can love; if someone does not have this experience, their capacity to love will be hindered."