Απασχόληση στον τομέα της υγείας. Συγκριτική αξιολόγηση των χωρών της οικονομικής νομισματικής ένωσης (ΟΝΕ) την περίοδο 2010 – 2019.

Abstract

Σκοπός της παρούσας πτυχιακής εργασίας είναι να γίνει μια συγκριτική αξιολόγηση όσον αφορά την απασχόληση στο τομέα της υγείας στις χώρες μέλη της Οικονομικής Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ) την περίοδο 2010-2019. Αναφερόμαστε στην περίοδο κατά την οποία η οικονομική κρίση, που ξεκίνησε από τις ΗΠΑ, εξαπλώθηκε ταχύτατα σε όλη την υφήλιο επηρεάζοντας και την Ελλάδα. Η χώρα μας, κάτω από το φάσμα της χρεωκοπίας αναγκάστηκε να υπογράψει τρία διαδοχικά μνημόνια με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι μνημονιακές υποχρεώσεις της Ελλάδας έναντι των δανειστών περιλάμβαναν περικοπές δαπανών στον τομέα της υγείας με στόχο τον εξορθολογισμό τους, καθώς και αναστολή των προσλήψεων στις δομές δημόσιας υγείας. Το αποτύπωμα όλων των παραπάνω στον τομέα της υγείας επιχειρούμε να διαπραγματευτούμε στην παρούσα εργασία. Στη βιβλιογραφία υπάρχουν αρκετές μελέτες, οι οποίες ασχολούνται με τον αντίκτυπο της οικονομικής κρίσης στον χώρο της υγείας, χωρίς όμως καμιά από αυτές να εστιάζει στην απασχόληση στον αντίστοιχο τομέα. Οι περισσότερες αναφέρονται κυρίως στην υποχρηματοδότηση του δημόσιου τομέα υγείας και στις επιπτώσεις της κρίσης στα οικονομικά της υγείας. Η εργασία χωρίζεται σε επτά κεφάλαια. Στα πρώτα πέντε γίνεται μια βιβλιογραφική ανασκόπηση για θέματα που αφορούν την Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ) και την ιστορία της, για τα συστήματα υγείας στις χώρες της ΟΝΕ, την οικονομική κρίση και το πώς επηρέασε τα συστήματα υγείας στις χώρες τις ΟΝΕ, καθώς και παρουσίαση κάποιων βασικών εννοιών που αφορούν τον τομέα της υγείας. Στα τελευταία δύο κεφάλαια παρουσιάζονται τα δεδομένα που αντλήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat) και τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και τα αντίστοιχα συμπεράσματα από αυτά. Τα δεδομένα αφορούν το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, καθώς και τον αριθμό κλινών σε δημόσια νοσοκομεία κατά τα έτη 2010-2019. Με τη χρήση σχετικών πινάκων και διαγραμμάτων αναλύονται τα δεδομένα, που προέκυψαν από την παρατήρηση και σύγκριση των δεδομένων αυτών. Όπως προκύπτει από τα δεδομένα που αντλήθηκαν, η οικονομική κρίση κατά τα έτη 2010-2019 επηρέασε σημαντικά τις χώρες της ΟΝΕ στον τομέα της υγείας. Παρατηρείται μεγάλη μείωση των δαπανών στη διάρκεια αυτών των ετών, με αποτέλεσμα την υποστελέχωση των δημόσιων δομών υγείας σε νοσηλευτικό κυρίως προσωπικό, ειδικά στην Ελλάδα. Η έλλειψη προσωπικού στον κλάδο της δημόσιας υγείας θεωρούμε ότι είναι προφανές ότι έχει επηρεάσει σημαντικά την παροχή υπηρεσιών, σε σημείο που να δημιουργούνται σοβαρά θέματα, όπως για παράδειγμα η ασφάλεια ασθενών και εργαζομένων. Παρόλα αυτά θεωρούμε ότι είναι εφικτή η ανάκαμψη στον τομέα της υγείας μέσα από στοχευμένες πολιτικές, όπως η σταδιακή αύξηση των δαπανών, αλλά κυρίως μέσα από προσλήψεις προσωπικού (ιατρικού, νοσηλευτικού), έτσι ώστε να στελεχωθεί το σύστημα υγείας της κάθε χώρας και να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις ανάγκες των πολιτών .

The purpose of this dissertation is to make a comparative assessment of health employment in the countries of the Economic and Monetary Union (EMU) in the period 2010-2019. We are referring to the period when the economic crisis started in the USA, spread rapidly all over the world, affecting Greece, which under the spectrum of bankruptcy was forced to sign three consecutive memoranda with the International Monetary Fund and the European Union. Greece's memorandum obligations to creditors included cuts in health spending aimed at streamlining them, as well as suspending recruitment into public health structures. The imprint of all the above in the field of health is to be scrutinized through this project. There are several studies in the literature that deal with the impact of the economic crisis on health, but none of them focus on employment in the health sector. Most of them are mainly related to the underfunding of the public health sector and the effects of the crisis on health finances. The work was divided into seven chapters. The first five provide a bibliographic review of issues related to Economic and Monetary Union (EMU) and its history, health systems in EMU countries, the economic crisis and how it has affected health systems in EMU countries, as well as a presentation of some key concepts related to the health sector. The last two chapters present the data drawn from the European Statistical Office (Eurostat) and the Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) with their respective conclusions. The data concern the medical and nursing staff, as well as the number of beds in public hospitals during the years 2010-2019. Using relevant tables and diagrams, the data obtained from the observation and comparison of these data are analysed. According to the data obtained from the economic crisis in the years 2010-2019, it significantly affected the EMU countries in the field of health. There is a large reduction in costs during these years, with the consequent result of the understaffing of public health structures in nursing staff, especially in Greece. It is obvious that the lack of staff in the public health sector has significantly affected the provision of services to the point that serious issues arise, such as the safety of patients and employees. Nevertheless, we believe that recovery in the health sector is possible, through targeted policies, such as the gradual increase of funding, but mainly through the recruitment of staff (medical, nursing) so that the health system of each country can be staffed and able to meet the needs of citizens.